Η λίστα ιστολογίων μου

Πέμπτη 10 Μαρτίου 2016

Η Αλφαβήτα στη Γραμματούπολη


 

 

Την Παρασκευή 4 Μαρτίου στο Μουσείο Πόλης του Βόλου έγινε η παρουσίαση του βιβλίου «Η Αλφαβήτα στη Γραμματούπολη» του Γεράσιμου Τσιμπλούλη. Για το βιβλίο μίλησαν ο Κώστας Μάγος, Επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας-συγγραφέας, η Πάντζιου Ευαγγελία, νηπιαγωγός, Ζωή Γεροστάθη, δασκάλα και η Βασιλική Αργύρη, σχολική σύμβουλος της 4ης Περιφέρειας Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας. Την εκδήλωση συντόνισε ο Διονύσης Λεϊμονής, φιλόλογος-συγγραφέας. Ιστορίες του βιβλίου διάβασαν η μαθήτρια της Στ΄ τάξης του 3ου Δημοτικού Σχολείου Αισωνίας-Σέσκλου Αλεξία Κοκόσι και ο μαθητής της Β΄ τάξης του ίδιου σχολείου Γιώργος Τσιαμήτας.


Ο Κώστας Μάγος μεταξύ των άλλων είπε: «…θα παίξω κι εγώ με τα γράμματα. Χρησιμοποιώντας ως ακροστιχίδα το όνομα του Γεράσιμου, θα παρουσιάσω κάποια από τα χαρακτηριστικά της «Αλφαβήτας στη Γραμματούπολη»

Το Γ του Γεράσιμου είναι για τη Γνώση. Το βιβλίο του δίνει γνώση και κρύβει γνώση. Δίνει γνώση γιατί διδάσκει τα γράμματα στους μικρούς αναγνώστες, μαθητές  Α δημοτικού, αλλά και προετοιμάζει τους μαθητές του Νηπιαγωγείου.  Η γνώση που δίνει έχει όλη την αξία της γνώσης που δίνουν τα  καλογραμμένα αλφαβητάρια. Ο Μίλτος Κουντουράς είχε πει κάποτε ότι όλα τα  σχολικά βιβλία θα μπορούσαν κάποια στιγμή να καταργηθούν εκτός από τα αλφαβητάρια. Για τα μικρά παιδιά έχουν τόση αξία όση το ψωμί και γάλα.

Το Ε είναι για την Ευχαρίστηση:  ευχαρίστηση που νιώθουν οι μικροί αναγνώστες καθώς διαβάζουν το αλφαβητάρι του Γεράσιμου.  Και  ξέρουμε σήμερα ότι η μάθηση είναι αποτελεσματική μόνο αν συμπορεύεται με την ευχαρίστηση.

Το Ρ είναι για τη Ρίμα:   τη ρίμα του κειμένου.  Στη  ευχαρίστηση της ανάγνωσης του συγκεκριμένου βιβλίου  συμβάλλει ιδιαίτερα και η ρίμα, που χρησιμοποιεί  με επιτυχία ο Γεράσιμος σε πολλά σημεία του κειμένου του. Η ρίμα αρέσει πολύ  στα παιδιά της προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας. Μαθαίνουν εύκολα το κείμενο , το επαναλαμβάνουν, το εμπεδώνουν.

Το Α είναι για το στοιχείο της ανατροπής, με άλλα λόγια τη φαντασία που διατρέχει τις σελίδες του βιβλίου. Η ανατροπή και η φαντασία είναι από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά μιας ιστορίας για μικρά παιδιά. Τη συναντάμε στο χ που χασμουριέται,  στο ψ που ψάχνει τη γραβάτα με το ψαροκόκαλο, στη Σκεψίνη το σχολικό λεωφορείο, στο ανακάτωμα των γραμμάτων που τα παιδιά καλούνται να ξεμπερδέψουν και σε πολλά ακόμη σημεία του βιβλίου.

Το Σ ανήκει στη Σκέψη: Η «Αλφαβήτα»  είναι ένα βιβλίο που καλλιεργεί τη σκέψη των μικρών παιδιών. Τόσο μέσα από την ανάγνωση και τη συζήτηση της ιστορίας, αλλά ακόμη περισσότερο μέσα από τις δραστηριότητες  τα παιδιά πρέπει να σκεφτούν ,να δοκιμάσουν, να κάνουν λάθος, να βρουν το σωστό να προβληματιστούν.

Το Ι είναι για την Ιστορία : Ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα όταν γράφει κανείς για παιδιά είναι να κρατήσει αμείωτο  το ενδιαφέρον τους στην ανάγνωση της ιστορίας. Και για να κρατήσει το ενδιαφέρον τους η ιστορία χρειάζεται καταρχήν να ρέει, να μην κάνει «κοιλιά», να έχει εξέλιξη, συνέχεια.   Η Αλφαβήτα στη Γραμματούπολη είναι μια τέτοια ιστορία, μια ιστορία με ροή, με φαντασία, με ανατροπές, με ενδιαφέρον.

Μ για το Μήνυμα:  Έκτος από την ροή, ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό ενός καλού παιδικού βιβλίου είναι το μήνυμα της ιστορίας.  Ένα μήνυμα που πρέπει να προκύπτει αβίαστα μέσα από την ανάγνωση της ιστορίας, χωρίς διδακτισμό, χωρίς επιβολή ως μια φυσική διαδικασία, ένα φυσικό συμπέρασμα. Το Σ  σηκώνεται στη στιγμή και το σεντόνι του στρώνει με προσοχή. / Το Γ γερό θέλει να γίνει και γάλα κάθε μέρα πίνει.  Οι συνήθειες αυτές των γραμμάτων αποτελούν συγχρόνως και προτροπές για τα παιδιά που θα ταυτιστούν με τους ήρωες.

Ο για την Ομορφιά. Η Αλφαβήτα στη Γραμματούπολη είναι ένα όμορφο βιβλίο. Ένα βιβλίο που όταν το δεις θέλεις να το ανοίξεις. Ένα βιβλίο με ζωντανές ζωγραφιές, σωστή σελιδοποίηση,  κατάλληλες γραμματοσειρές κ.λπ Κι εδώ πέρα από το συγγραφέα αξίζει να συγχαρούμε τον Σταμάτη Παπαδήμο  για την εξαιρετική δουλειά του, αλλά και τον εκδότη την ΗΡΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ  της οποίας οι εκδοτικές της δραστηριότητες  γίνονται όλο και περισσότερες  χωρίς να χάνουν  την  καλή αισθητική και την αγάπη για το βιβλίο.

Και τέλος  Σ για τη Συμμετοχή. Συμμετοχή  των παιδιών, τη   διάδραση που προωθεί το βιβλίο μέσα από τις δραστηριότητες και τα παιχνίδια που υπάρχουν μετά  την ιστορία.»



Η Ευαγγελία Πάντζιου μίλησε για τις δράσεις που έγιναν στο νηπιαγωγείο με αφορμή το βιβλίο. «Το βιβλίο « Η Αλφαβήτα στη Γραμματούπολη» του Γεράσιμου με την πολύ όμορφη εικονογράφηση είναι ένα βιβλίο που  βοήθησε τους μικρούς μας μαθητές να ταξιδέψουν με τη φαντασία τους στον κόσμο των γραμμάτων και να αναπτύξουν τον προφορικό τους λόγο με την συνέχεια της ιστορίας,  (την οποία θα σας την παρουσιάσουμε σε λίγο),να εικονογραφήσουν στοιχεία της ιστορίας και φυσικά στο νηπιαγωγείο μας  να δημιουργήσουμε  ένα δικό μας βιβλίο γραμμάτων που θα βρίσκεται στη βιβλιοθήκη της τάξης μας για να το βρίσκουν οι μικροί μας μαθητές όποτε χρειαστεί.

Άλλες  δραστηριότητες, που θα μπορούσαμε να κάνουμε με αφορμή το συγκεκριμένο βιβλίο, είναι πάρα πολλές. Βέβαια, τα παιδιά είναι εκείνα που  μας  οδηγούν  και μας δείχνουν το δρόμο.

Επιγραμματικά θα αναφέρω κάποιες σκέψεις-προτάσεις:

Δημιουργούμε μια μικρή ιστορία για κάθε γραμματάκι ή ποιηματάκι, γλωσσοδέτη.

Λεξικό γραμμάτων, όπου τα παιδάκια μπορούν να κολλήσουν  στο αντίστοιχο γράμμα  εικόνες με πράγματα, που αρχίζουν από κάθε γράμμα, λέξεις που μπορούν να τις γράψουν μόνα τους, αρχίζοντας από το όνομά τους κ.τ.λ

Δημιουργία μουσείου γραμμάτων: δηλαδή με 24 κουτάκια παπουτσιών  ένα για κάθε γράμμα, που τα έχουν ντύσει όμορφα τα παιδάκια. Εκεί  τοποθετούν πράγματα από τα παιχνίδια τους, που αρχίζουν από το αντίστοιχο γραμματάκι.»
 
 

Η Ζωή Γεροστάθη αναφέρθηκε στις εντυπώσεις των μαθητών της και πώς δουλεύτηκε το βιβλίο στην τάξη. «Πήρα λοιπόν το βιβλίο στην τάξη και ….ξεκίνησα να το διαβάζω στους μαθητές μου. Θεώρησα σημαντικό να καταγράψω και να μεταφέρω τις αντιδράσεις τους μια και το βιβλίο απευθύνεται αποκλειστικά σε αυτούς.

Η προσοχή των παιδιών καθ' όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης του πρώτου μέρους ήταν συγκεντρωμένη στο κείμενο. Τα παιδιά παρακολουθούσαν με προσοχή και διασκέδαζαν με τις ιστορίες των γραμμάτων.

Το στοιχείο της παρήχησης που είναι έντονο στα κείμενα του βιβλίου λειτουργεί διακοσμητικά ενισχύοντας τον ελεύθερο  ποιητικό λόγο δίνοντας έμφαση στις λέξεις κι στις έννοιες.

Παράλληλα ο ανθρωπομορφισμός  και η απόδοση ιδιότητας σε κάτι τόσο οικείο στα παιδιά της α τάξης,  όπως τα γράμματα,  τους κεντρίζει το ενδιαφέρον και τους εντείνει  την προσοχή.

Τα ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά των γραμμάτων λειτούργησαν ελκυστικά στα παιδιά που ρούφηξαν την ιστορία.

Οι διακοπές κατά τη ροή της ανάγνωσης αφορούσαν λέξεις που τα ίδια δεν γνώριζαν. Λέξεις όπως βαμβακερό, γουρλομάτης, γαρδένια, δρυς, θέρος, ζαρζαβατικά, αυγή, ξακουστό, ρετάλι, σχολαστικό, σεργιανίζει, φουσκοθαλασσιά,  οι οποίες βρίσκονται στα κείμενα,  δυσκόλεψαν τα παιδιά και δημιούργησαν έντονες απορίες.   Για κάθε λέξη έπρεπε να γίνει ιδιαίτερη αναφορά και να δοθούν παραδείγματα ώστε να είναι κατανοητές. Το βιβλίο και σε αυτό λειτούργησε ουσιαστικά μια και έφερε σε επαφή τα παιδιά  με καινούριες λέξεις εμπλουτίζοντας το λεξιλόγιό τους.

Παρ' όλες όμως τις διακοπές το βιβλίο μας οδήγησε σε ευχάριστα παιχνίδια και δραστηριότητες όπως το ψάρεμα των λέξεων, ένα αυτοσχέδιο  παιχνίδι μνήμης.»
 
 

Η Βασιλική Αργύρη είπε: «Ο Γεράσιμος ως συνεργάτης πάντα με εκπλήσσει συχνά με τις πρωτότυπες δράσεις στο σχολείο του. Την συγγραφική του δράση τη γνώριζα, αλλά τώρα μας εξέπληξε με το νέο του βιβλίο  μ΄ αυτόν τον ευρηματικό τίτλο, ταξιδεύοντάς μας στον κόσμο της γλώσσας μέσα από μια παραμυθένια αφήγηση.  Γλωσσοπλάστης σε λέξεις και με το υπέροχο ανακάτωμα των γραμμάτων σε κρατά σε εγρήγορση στην ανάγνωση.

Προσωπικά όταν μου χάρισε το βιβλίο και τον ευχαριστώ γι’ αυτό, το διάβασα αμέσως χωρίς διακοπή και το ταξίδι ήταν γεμάτο έμπνευση στην εισαγωγή του συναρπαστικού κόσμου της γλώσσας. Καλογραμμένο και έξυπνα οργανωμένο αιχμαλωτίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη.

Χωρισμένο άτυπα θα έλεγα σε δυο μέρη όπου διέπεται από τον ποιητικό λόγο, η μεν ομοιοκαταληξία και παρήχηση λειτουργούν σαν μαγικό χαλί στο ταξίδι μας. Στο πρώτο μέρος κάνει στο παιδί την γνωριμία με την αλφαβήτα μέσα από τον ποιητικό λόγο που εύκολα μπορεί να γίνει θεατρικός για ομάδα παιδιών και στο δεύτερο μέρος με τον ίδιο ιδιαίτερο λόγο δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να κάνει εμβάπτιση στην ελληνική αλφαβήτα.  Και αναρωτιέμαι εδώ, αν έκανα σαν μικρό παιδί εγώ, όσο διάβαζα το βιβλίο και για αρκετή ώρα μετά χόρευα με τα γράμματα… στο παιδί θα ζωντανεύει κόσμους μαγικούς και θα του δίνει τη μεγάλη δίψα για να κατακτήσει την Γραμματούπολη.

Η εικονογράφηση αναδύει το λόγο του συγγραφέα και τους παιδαγωγικούς στόχους που έχει θέσει , βάζοντας στο παιδί να οξύνει την φαντασία του μέσα από τις αισθήσεις: ακοή και όραση, πετυχαίνοντας την μάθηση.  Στο τέλος δίνει τη σκυτάλη στο κάθε παιδί να γίνει ένας παραμυθάς που τώρα όχι μόνο διηγείται την αλφαβήτα  αλλά και μπορεί να γράψει την δική του ιστορία.

Για τον δάσκαλο/α  μα και για του γονείς είναι ένα πολύτιμο εργαλείο,  για μεν τους πρώτους μέσα στην τάξη, τους δε γονείς είναι ένας ιδιαίτατος κρίκους να δυναμώσουν με τα παιδιά τους όμορφες στιγμές μέσα από την μάθηση. Να σταθώ στον κάθε δάσκαλο/α που μπορεί το βιβλίο να μην το περιορίσει στην ηλικία που αναφέρεται, αλλά και για παιδιά μεγαλύτερα και ειδικότερα σε παιδιά των οικονομικών μεταναστών που για πρώτη φόρα έρχονται σε επαφή με την ελληνική γλώσσα, αλλά και σε παιδιά που έχουν κάποιες όμορφες και ιδιαίτερες ανάγκες.

Εύχομαι όλοι μας να μπαίνουμε καθημερινά στο λεωφορείο της Σκεψίνης, δίνοντας στα παιδιά την ευκαιρία να γνωρίσουν και να κατακτήσουν την ελληνική γλώσσα , ώστε αγαπώντας την να γίνεται η γραφίδα της σκέψης τους μα και δική μας… ευχαριστούμε τον Γεράσιμο που μας έδωσε ακόμα ένα όμορφο ταξίδι γνώσης που δεν σταματά στο διάβασμα, αλλά από κει.. μας δίνει ερέθισμα να πατούμε στο βατήρα της γλώσσας μας και να ανακαλύπτουμε νέες τεχνικές σμίλευσής της για τους όμορφους αγγέλους της ζωής μας τα ίδια μας τα παιδιά.

Καλοτάξιδο το βιβλίο σου Γεράσιμε!»
 

Το βιβλίο κυκλοφορεί από την «Ήρα Εκδοτική» σε όλα τα βιβλιοπωλεία.